Strafprozessrecht
Jugendstrafrecht
Een Pflichtverteidiger is geen gekozen raadsman (Wahlverteidiger), maar een Strafverteidiger, die door de rechter in een geval van "notwendige Verteidigung" in de zin van § 140 StPO aan de verdachte wordt toegewezen. De verdachte kan daarbij zijn voorkeur voor een bepaalde Verteidiger kenbaar maken.
De Pflichtverteidiger kan rechtstreeks bij de Duitse Staat declareren. Mocht de verdachte onverhoopt veroordeeld worden, dan zal deze de voorgeschoten kosten alsnog op de veroordeelde verdachte verhalen; behoudens wanneer het jeugdstrafrecht is toegepast. De Pflichtverteidiger mag trouwens ook bijkomende financiële afspraken met de verdachte maken.

De jongvolwassene in het Duitse jeugdstrafrecht

Het Duitse Jugendstrafrecht (jeugdstrafrecht) is een zelfstandig sanctie- en procesrechtelijk systeem met een pedagogisch karakter. De wettelijke basis hiervoor wordt gevormd door het Jugendgerichtsgesetz (JGG). Het JGG maakt daarbij onderscheid tussen Jugendlichen (14-17-jarigen), Heranwachsenden (18-20-jarigen) en Erwachsenen (21+). Daarbij zij opgemerkt, dat voor Heranwachsenden de toepassing van het JGG facultatief is (§ 105 JGG). De rechter beslist hierover aan de hand van het ontwikkelingsniveau (rijpheid) van de verdachte en het delictkarakter. Daarbij laat de rechter zich voorlichten door o.a. de Jugendgerichtshilfe. De Jugendgerichtshilfe is verplicht betrokken (§ 38 JGG) en de zittingen zijn in beginsel niet openbaar (§ 48 JGG). Toepassing van het JGG moet worden gemotiveerd.

Sanctiesysteem en procesvoering binnen het jeugdstrafrecht zijn gericht en afgestemd op resocialisatie en ontwikkeling van de jeugdige.

Het strafproces verloopt voor Heranwachsenden (jongvolwassenen) via de Jugendgerichte.

Overzicht van het sanctiestelsel

Het Jugendgerichtsgesetz (JGG) kent dus een drieledig sanctiestelsel:
1. Erziehungsmaßregeln (opvoedkundige maatregelen) – §§ 9–12 JGG
2. Zuchtmittel (tuchtmaatregelen) – §§ 13–16 JGG
3. Jugendstrafe (jeugdgevangenisstraf) – §§ 17–21 JGG

Alleen de Jugendstrafe geldt als "echte" straf in formele zin.

Erziehungsmaßregeln – §§ 9–12 JGG
Niet-strafrechtelijke, pedagogisch georiënteerde maatregelen. Geen registratie in het strafblad (§ 61 BZRG).
  • Weisungen (§ 10 JGG): gedragsaanwijzingen zoals training, therapie, schoolplicht, contactverboden.
  • Betreuungsweisung: toezicht door hulpverleners.
  • Arbeitsauflage: taakstraf.
  • Heimerziehung (§ 12 JGG): plaatsing in een jeugdinstelling.

Zuchtmittel – §§ 13–16 JGG
Tuchtmaatregelen als waarschuwing; geen formele straf.
  • Verwarnung (§ 14 JGG): formele terechtwijzing.
  • Auflagen (§ 15 JGG): o.a. schadevergoeding, excuses, werkplicht.
  • Jugendarrest (§ 16 JGG): korte vrijheidsbeneming (max. 4 weken).

Jugendstrafe – §§ 17–21 JGG
Formele vrijheidsstraf in jeugdgevangenis. Alleen bij ernstige schuld of herhaalde delicten.
  • Duur: min. 6 maanden – max. 5 (of 10) jaar (§ 18 JGG).
  • Voorwaardelijke oplegging mogelijk (§ 21 JGG).


De maatregelen kunnen gecombineerd worden (§ 5 lid 3 JGG).
Alleen de Jugendstrafe is strafbladrelevant. De tenuitvoerlegging vindt plaats onder jeugdrechtelijke condities.
Stuur ons een bericht en wij nemen op korte termijn contact met U op.