Strafrecht und
Owi-Recht
Verkehrsstrafrecht:
Medizinischer Cannabis

Rijden onder invloed van medicinale cannabis

Medicinale cannabis is, zoals de naam al aangeeft, een geneesmiddel (medicijn) en bestaat uit of is gemaakt van cannabis uit van overheidswege gecontroleerde aanbouw, waardoor kwaliteit, sterkte en samenstelling gewaarborgd zijn. Medicinale cannabis is slechts op recept in de apotheek verkrijgbaar.
Receptvrije cannabis-producten zijn nooit geneesmiddel, en dus nooit 'medizinischer Cannabis' in de zin van het Betäubungsmittelgesetz (BtMG), de Duitse opiumwet.
Het rijden onder invloed van cannabis is in Duitsland al vanaf 1,0 nanogram THC (Tetrahydrocannabinol) per milliliter bloedserum strafbaar. De betreffende bestuurder begaat in dat geval een Ordnungswidrigkeit, en moet rekening houden met een Geldbuße en Fahrverbot. Daarnaast moet hij rekenen met een Führerscheinentzug (Entziehung der Fahrerlaubnis).

De reden voor de Bußgeldbescheid is de strafbaarstelling van het gebruik van cannabis als Ordnungswidirgkeit. De reden voor de Entziehung der Fahrerlaubnis is het feit, dat THC in het verkeer de 'geschiktheid' van de bestuurder kan beïnvloeden. Dit is trouwens anders met de eveneens in cannabis aan te treffen stof CBD (cannabidiol): het gebruik van enkel CBD door een bestuurder is toegestaan.

Beide stoffen, dus zowel THC alsook CBD, zitten ook in medicinale cannabis, hetgeen ertoe zou moeten leiden, dat gebruik van medicinale cannabis per definitie de aanname rechtvaardigt, dat sprake is van strafbaarheid en ongeschiktheid van de bestuurder.

Dat is echter niet het geval: deze aanname geldt niet voor legaal gebruik van medicinale cannabis. Van een legaal gebruik is slechts sprake, als de medicinale cannabis ook daadwerkelijk op doktersrecept is verkregen. In dat geval wordt uitgegaan van straffeloosheid: zodra een arts het gebruik van medicinale cannabis heeft voorgeschreven, mag de patiënt wel (weer in beginsel) aan het verkeer deelnemen, althans indien en zolang de patiënt/bestuurder zich aan het voorgeschreven gebruik houdt en in staat is het motorvoertuig veilig te besturen.
Zonder doktersrecept, maar ook bij overtreding van het recept, is sowieso sprake van illegaal gebruik van medicinale cannabis.

Legaal gebruik van medicinale cannabis leidt niet per definitie tot ongeschiktheid van de patiënt als bestuurder van een (motor)voertuig. Echter bij zogenaamde 'Ausfallserscheinungen' kan ook het legaal gebruik van medicinale cannabis alsnog tot strafbaarheid en ongeschiktheid van de patiënt/bestuurder leiden.

Legaal gebruik van medicinale cannabis:
In 2019 heeft het Verwaltungsgericht Düsseldorf vastgesteld, dat het legale gebruik van medicinale cannabis in combinatie met deelname aan het verkeer niet per definitie ertoe leidt, dat de gebruiker ongeschikt is om als bestuurder van een motorvoertuig aan het verkeer deel te nemen (VG Düsseldorf, Urteil v. 24.10.2019, 6 K 4574/18).

De geschiktheid van de betreffende patiënt/bestuurder hangt met name af van het antwoord op de vraag:
  • of de onderliggende ziekte een veilige deelname aan het verkeer sowieso in de weg staat
  • of sprake is van een verantwoord gebruik conform recept
  • of al dan niet sprake is van een verminderde prestatie ten gevolge van het gebruik van de medicinale cannabis

De patiënt die als bestuurder onderweg is, doet er goed aan een kopie van het actuele recept bij zich te hebben en/of een geldige Cannabis-Ausweis. Met deze Ausweis kan hij zich als 'Cannabispatient' legitimeren. De Cannabis-Ausweis is overigens niet wettelijk geregeld. Verkrijgbaar is deze bijvoorbeeld bij Cannamedical, Appsolut Secure en HAPA Medical.

De Cannabis-Ausweis is overigens niet erg bekend; ook niet bij de Polizei.
Nederlanders dienen zich te realiseren, dat voor het vervoer van geneesmiddelen, waaronder dus legale medicinale cannabis, binnen de Schengen-Ruimte bovendien een door de bevoegde autoriteit afgegeven Schengen-Verklaring noodzakelijk is. In Nederland wordt deze verklaring afgegeven door het CAK in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Buiten de Schengen-Ruimte is bovendien een Engelstalige 'Medical Certificate' van de behandelend arts vereist.

Let op:
Niet overal in de EU is medicinale cannabis gelegaliseerd: in 12 EU-landen is dat wel het geval, en in 8 landen lopen momenteel wetgevingsinitiatieven. In Frankrijk echter, is zowel het recreatieve alsook het medicinale gebruik van cannabis verboden (Frankrijk heeft sowieso het strengste drugsbeleid binnen de EU): cannabis-patiënten dreigt strafrechtelijke vervolging.
Zou de Fahrerlaubnisbehörde twijfelen aan de geschiktheid van de patiënt/bestuurder, dan zal die een medisch onderzoek door een Facharzt bevelen. Ook hiervoor is de Begutachtungsstelle für Fahreignung de bevoegde instantie.
MPU
Medizinisch-Psychologische Untersuchung
Heeft U nog vragen? Laat het ons weten via het contact-formulier.