Strafvollstreckung
Vollstreckung von Freiheitsstrafen

De tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen: Strafvollstreckung und Vollzug

De tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen (Strafvollstreckung) is sedert enkele jaren overgedragen van de Bund aan de Länder, en behoort tot het takenpakket van de Staatsanwaltschaft. De Staatsanwaltschaft vordert dus de bestraffing van de verdachte, de rechter legt eventueel een straf op, en de Staatsanwaltschaft zorgt aansluitend als Vollstreckungsbehörde vervolgens voor de tenuitvoerlegging van die straf. Tussen veroordeling en tenuitvoerlegging kunnen dan meerdere weken, meestal maanden, en soms zelfs jaren, liggen. De Haftantritt hangt in de tussentijd als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de veroordeelde.
De Strafvollzug (het 'zitten' dus) wordt met de Haftantritt ingeleid, en vindt in principe in een Justizvollzugsanstalt (JVA) achter slot en grendel (im geschlossenen Vollzug) plaats.

De Nederlandse veroordeelde wacht zijn oproeping voor de Haftantritt in de meeste gevallen thuis in Nederland af.
En die oproeping komt bijna altijd. Soms komt de oproep echter niet en kan het zo maar gebeuren, dat een en ander verjaart. Er is dan sprake van Strafvollstreckungsverjährung.

Komt de oproep wèl, en geeft de veroordeelde daaraan dan géén gehoor, kan dat tot gevolg hebben dat de Duitse Staatsanwaltschaft een rechtshulpverzoek tot overlevering (= uitlevering binnen de EU) bij Nederland indient.

De veroordeelde kan zich overigens ook zelf bij de Justizvollzugsanstalt (JVA) melden. Een dergelijke Selbststeller komt dan in sommige Bundesländer al meteen in aanmerking voor een offener Vollzug. Hij kan dan binnen enkele weken/maanden Freigänger worden en mag dan overdag de JVA voor enkele uren verlaten.

Bepaalde aangelegenheden de Strafvollzug (an sich) betreffende worden voor volwassenen afgedaan door de Strafvollstreckungskammer van het bevoegde Landgericht. Inzake minderjarigen en jongvolwassenen gebeurt dit door de Jugendrichter van het Amtsgericht van de plaats van de jeugdgevangenis.

Freiheitsstrafe - Gevangenisstraf

Zodra de oproeping voor de Haftantritt op de deurmat valt, kan in bepaalde gevallen bij de Strafvollstreckungsbehörde (= Staatsanwaltschaft) een meer conveniërende datum worden verzocht. Een verlenging met een termijn tot zelfs 4 maanden is voor deze Strafaufschub in beginsel mogelijk. Hiervoor zijn dan wel goed onderbouwd 'bijzondere omstandigheden' aan te tonen. Desnodig zou bij afwijzing ook een gratieverzoek (Gnadengesuch) kunnen worden ingediend.
Nadat de veroordeelde zich in de Strafvollzug begeven heeft, zou hij in voorkomende gevallen van Haftunfähigkeit ook een Unterbrechung der bereits begonnenen Vollstreckung kunnen verzoeken. Ook deze Antrag moet goed onderbouwd worden, maar dat spreekt uiteraard voor zich.
Zodra de Strafvollzug begonnen is, komen de veroordeelden in aanmerking voor een vervroegde invrijheidstelling, althans indien en zodra aan de voorwaarden voor de vorzeitige Haftentlassung gem. § 57 StGB voldaan is.

Geschlossener Vollzug vs offener Vollzug

Hoofdregel is, dat de Strafvollzug plaatsvindt in een Justizvollzugsanstalt (JVA) en wel achter slot en grendel: vandaar de term 'geschlossener Vollzug'. Tegenover de 'geschlossener Vollzug' staat de 'offener Vollzug'.
De offene Vollzug is geen beloning voor goed gedrag, maar een mogelijkheid voor de persoonlijke behandeling van veroordeelden. De offene Vollzug maakt het voor de veroordeelde mogelijk om tijdens detentie een bestaand dienstverband te behouden of een nieuw dienstverband aan te gaan, contact met familie te onderhouden of op te bouwen, en natuurlijk te resocialiseren. In de JVA des offenen Vollzugs zijn, in tegenstelling tot de JVA des geschlossenen Vollzugs, geen of slechts enkele veiligheidsmaatregelen.
Echter, voor iedere afwezigheid dient de gevangene vooraf toestemming te hebben verzocht en gekregen.

Ingevolge de Vollstreckungsplan van het Bundesland Nordrhein-Westfalen (NRW):
  • komen in beginsel alle veroordeelden die zich ten tijde van de oproeping voor de Haftantritt nog in vrijheid en dus niet reeds in een JVA bevinden, in aanmerking voor de offener Vollzug, zulks met uitzondering van Sexualtäter en zij, die een strafbaar feit gepleegd hebben in Vollrausch en daardoor schuldunfähig waren.
  • kunnen zij die zich ten tijde van hun veroordeling wel reeds in een JVA bevinden, en een gevangenisstraf van meer dan 30 maanden moeten ondergaan, verzoeken om in de JVA Hagen in de offener Vollzug overgeplaatst te worden.
Stuur ons een bericht en wij nemen op korte termijn contact met U op.