Volgens het Europees Gerechtshof is de Duitse
Staatsanwalt (Officier van Justitie) niet onafhankelijk (genoeg), en dus is een Duitse
Staatsanwalt niet bevoegd om zelf een Europees aanhoudingsbevel uit te vaardigen. Dit heeft het Hof op 27.05.2019 beslist in een tweetal (bij uitspraak verbonden) procedures ten aanzien van Duitse aanhoudingsbevelen afkomstig van de
Staatsanwaltschaften Lübeck (C-508/18) en Zwickau (C-82/19).
Gevolg: meer dan 5.000 Europese aanhoudingsbevelen van Duitse
Staatsanwälte zijn in één keer nietig, of vormen op zijn minst voor andere Europese landen een grondslag om daar geen gehoor aan te geven c.q. de aanhoudingsbevelen niet uit te voeren. En voor de betroffenen reden om de bevelen aan te vechten.
Volgens het Hof is de
Staatsanwalt geen (bevoegde) 'uitvaardigende justitiële autoriteit' in de zin van het Kaderbesluit 2002/584/JI van de Raad van 13 juni 2002 betreffende het Europees aanhoudingsbevel en de procedures van overlevering tussen de lidstaten: de Duitse
Staatsanwalt is niet onafhankelijk genoeg van de uitvoerende macht. De
Staatsanwalt is namelijk ondergeschikt aan de
Justizminister van het betreffende
Bundesland.
Saillant detail is dat de Duitse rechterlijke macht al sinds jaren de afschaffing van deze ondergeschiktheid vordert.
Op grond van het Duitse recht heeft de
Staatsanwalt, onder voorbehoud van urgente omstandigheden, niet de bevoegdheid van een rechterlijke autoriteit om de inhechtenisneming of aanhouding van een persoon in Duitsland te gelasten. Het gelasten van een inhechtenisneming of aanhouding behoort uitsluitend tot de taken van een rechter (
Ermittlungsrichter). De
Staatsanwalt dient voor een aanhoudingsbevel in Duitsland een verzoek in te dienen bij het respectievelijke gerecht of de respectievelijke rechter. De
Staatsanwalt kan zelf geen aanhoudingsbevel uitvaardigen in Duitsland. Wel valt de tenuitvoerlegging van een door een rechter uitgevaardigd aanhoudingsbevel onder zijn verantwoordelijkheid, en kan hij beslissen of, wanneer en hoe hij dat doet. Aangezien al een nationaal aanhoudingsbevel was uitgevaardigd, had de
Staatsanwalt in casu geen enkele reden om bij de uitvaardiging van het Europees aanhoudingsbevel de zaak voor goedkeuring of toezicht (nogmaals) voor te leggen aan een rechter. Het betreffende Europese aanhoudingsbevel is dan ook niet door een 'uitvaardigende justitiële autoriteit' afgegeven.
Tags: Aanhoudingsbevel, Arrestatiebevel, Staatsanwalt