Europees beslagbevel op bankrekeningen per 18.01.2017?

De Europese Unie heeft al op 15.05.2014 een verordening vastgesteld die het mogelijk moet maken om met een Europees bevel, afgegeven door de rechter van het land van de verzoekende schuldeiser, binnen de Unie conservatoir derdenbeslag onder banken (op bankrekeningen van een schuldenaar dus) te leggen. Het betreft de op 17.07.2014 in werking getreden Verordening (EU) Nr. 655/2014 (PbEU 2014, L 189): Europees bevel tot conservatoir beslag (ook wel 'beslagbevel' genoemd). Het wetsvoorstel tot implementatie in de Nederlandse wetgeving is op 02.05.2016 bij de Tweede Kamer ingediend. De nieuwe regeling dient per 18.01.2017 in werking te treden.Met het beslagbevel kan een schuldeiser eenvoudig conservatoir beslag leggen op een buitenlandse bankrekening; ook in landen binnen de EU waar dat tot op heden (bijna) onmogelijk of zeer duur is. Het is de bedoeling dat hiermee bereikt wordt dat schuldeisers veilig kunnen stellen dat de schuldenaar zijn gelden niet meer kan verduisteren. Overigens krijgt de schuldeiser pas informatie over individuele rekeningen van de schuldenaar indien en zodra hij ook daadwerkelijk over een titel beschikt.

Internationale executie vereenvoudigd

Tot nu toe zijn we gewend geweest om voor buitenlandse titels (vonnissen, etc.) die in Nederland ten uitvoer gelegd zouden moeten worden een zogenaamde exequaturprocedure te starten. De meeste Europese titels kunnen erkend en ten uitvoer gelegd worden op basis van het EEX-Verdrag (grofweg voor titels tot 01.01.2000) of de EEX-Verordening (voor titels vanaf 01.01.2000). De EEX-Verordening is ook bekend als ‚Brussel I’.
Vanaf 10.01.2015 zal ,Brussel Ia’ c.q. 'Brussel Ibis' gaan gelden (Verordening 1115/2012). Met Brussel Ia wordt de executie van buitenlandse titels nog eenvoudiger: de exequaturprocedure komt ten aanzien van Europese titels te vervallen. Het is de bedoeling dat een (binnen de EU gestandaardiseerde) uitvoerbaarverklaring van het oorsprongsland voldoende is om gelijk tot executie over te kunnen gaan. De verklaring behelst alle informatie die het executerend orgaan (deurwaarder bijvoorbeeld) nodig heeft om de schuldenaar tot betaling te bewegen. De tot nu toe gebruikelijke erkenning en uitvoerbaarverklaring vervallen dus, evenals de plicht tot vertaling van de titel.
De schuldenaar kan wel nog verzet aantekenen, met name op basis van de schending van procesregels en ‚ordre public’ van de ontvangende staat. De ervaring leert echter dat de meeste verzetprocedures onder de oude regelingen worden afgewezen. En dat zien wij onder de nieuwe regeling niet veranderen.

Vereenvoudigd procederen over de grens

De meeste advocaten, laat staan rechtzoekenden, zijn niet bekend met de EU-regeling inzake kleine, grensoverschrijdende geschillen. Deze regeling is in 2007 door de EU in het leven geroepen om het voor consumenten en kleine ondernemingen makkelijker te maken om voor vorderingen tot Euro 2.000 hun recht over te grens te halen. De consument kan de procedure trouwens voor zijn eigen rechter starten, of voor de rechter van de verende partij. De procedure verloopt via standaardformulieren, en deels zelfs digitaal. De EU wil de grens van Euro 2.000 nu verhogen tot Euro 10.000; bovendien dient voor dergelijke procedures een grens aan de hoogte van de griffierechten te worden gesteld. Uiteraard is de Nederlandse regering weer eens tegen een dergelijk griffierechtenplafond. De verhoging van de competentiegrens tot Euro 10.000 wordt wel gesteund.